Quy trình khai thác mật ong

Quy trình khai thác mật ong

1. Chuẩn bị dụng cụ thu mật:

Những dụng cụ, thao tác cần thiết để khai thác mật ong từ các thùng nuôi ong sẽ được trình bày dưới đây.

Chuẩn bị dụng cụ thu mật

Dụng cụ thu mật và phễu lọc mật. Thùng quay mật, chổi quét ong. Dao cắt mật: nuôi ong gia đình có thể dùng dao mỏng hoặc lưỡi cưa mỏng mài sắc uốn hơi cong đùng làm dao cắt mật. Bình phun khói và găng tay (nếu cần). Panh, kim xử lí sâu bệnh. Khay cắt nắp, thùng chuyển cầu ong. Tất củ dụng cụ đều bằng vật không gỉ hoặc tráng sáp khi dùng. Trước khi quay mật phải rửa sạch và lau khô. Cần có xô nước rửa tay khi làm việc.

2.Thời điểm quay mật

Thường hoa nở 20-30%, trong đàn ong mật đã vít nắp 60-70% thì bắt đầu quay mật. Kết thúc quay mật lúc ong đã vào thùng quay, hoa nở 80%, số mật còn lại để ong đủ ăn. Các vòng quay không cố định, mật đã chớm vít nắp 60-70% thì quay mật, song ở những đàn ong nhiều mật muốn chia đàn tự nhiên thì cần quay mật sớm, cần xây tầng thì quay mật lùi lại một vài ngày. Cuối vụ không còn nguồn hoa thì để mật đủ vít nắp dự trữ, còn vụ hoa sau gối tiếp lại chỗ thì quay mật bình thường, nguồn hoa sau ở nơi khác đã nở nếu là nguồn hoa lớn thì nên “bỏ cuối đuổi đầu”. Ví dụ, cuối vụ mật vải thiều thì bỏ quay mật vòng cuối chuyến đến nhãn sớm để lấy vòng mật đầu.

Thao tác khi quay mật Giũ ong: khi giũ ong để lấy mật cần chú ý giữ an toàn cho ong chúa, kiểm tra cầu thấy có ong chúa tách ra bên kia ván ngăn thì giũ các cầu mật mang đi quay. Dùng lá gạt nhẹ cầu có chúa sang phía cầu đã quay mật rồi mới giũ cầu quay mật. Khi giũ ong, cầm hai tai cầu. Cầu ong luôn luôn giữ thế thẳng đứng, cánh tay cố định rung mạnh từ cổ tay làm cho ong thợ rụng xuống đáy thùng.

Cần chú ý rung liên tục không cho ong đậu tiếp vào cầu, sau đó dùng chổi quét nhẹ những con ong còn lại trên cầu, chuyển cầu đi quay mật. Cắt nắp: cầu ong đặt chéo 30° so với đường thẳng đứng, 1 góc lì vào khay cắt nắp, lay trái giữ cầu, tay phải dùng dao lia nhẹ để hớt nắp mật trên bánh tổ. Mật ong đặc thì khó cắt nắp, nếu dao dính nhiều mật thì phải rửa sau đó cắt tiếp. Quay mật: thùng quay mật đặt ở nơi bằng phẳng, có thể đặt ở bệ cho vòi mật chảy vào phễu lọc đặt trên bình chứa mật, mật được lọc luôn khi quay mật hoặc đặt thùng ngay xuống nền sạch, quay mật khi chạm cầu thì đổ vào bình qua phễu lọc. Quay mật phải làm nhẹ nhàng, tốc độ quay từ nhỏ đến lớn, không được làm cho cầu vỡ, quay xong mật cầu thứ nhất, lật quay mặt cầu thứ hai. Ổn định ong: khi quay mật phải kết hợp kiểm tra ong và xử lí như sau: cầu quay xong phải cắt bỏ nhộng ong đực và mũ chúa. Sửa lại bánh tổ bị vỡ, bắt sâu phá bánh tổ nếu có. Nói chung cầu của đàn nào, khi quay mật xong nên trả lại đàn đó để ong ổn định và tích cực làm việc. Cầu quay xong phải ổn định ngay không để ở ngoài lâu làm ảnh hưởng đến ấu trùng và tốc độ làm việc của ong thợ. Ổn định xong dùng chổi quét nhẹ ong ngoài ván ngăn để ong đậu vào cầu. Nếu đàn bị bệnh hoặc mất chúa phải xử lí kịp thời. Đặc biệt khi có ong bệnh, đàn bị bệnh thì quay mật sau cùng. Đàn nuôi chứa hoặc cầu có mũ chúa cần giữ lại không nên quay mật.

3.Xử lí đàn ong 

Sau vụ mật Nếu còn vụ mật tiếp gối ngay sau đó thì giữ đàn ong bình thường. Nếu vụ mật sau còn cách 30-40 ngày, có thể chia những đàn mạnh để tăng số lượng đàn lấy vụ mật sau. Nếu sau đó không còn một thì hạ kế, bảo quản cầu nhỏ nếu cần, giữ mật vít nắp nuôi ong, thu bớt cửa ra vào để ong bảo vệ tổ, nếu đàn ong không đều thì điều chỉnh thế đàn không để có đàn quá mạnh, đàn quá yếu sau vụ mật.